Fruitvliegjes vertellen meer over slaap

Wat we weten over slaap komt voornamelijk uit gedragsstudies. Met EEG-studies bekijken onderzoekers de slaap en hebben ze de verschillende slaapfasen kunnen definiëren. Op cellulair niveau was er echter nog weinig geweten. Door in de hersenen van fruitvliegjes te kijken wordt er nu meer duidelijk. De ontdekking van de gliacellen is daarbij bijzonder.

De mens lijkt sterk op de fruitvlieg

Wetenschappers weten nog steeds niet volledig hoe slaap werkt en waarom het zo belangrijk is. Recent was er wel een studie van Prof. Sha Liu aan de VIB-KU Leuven die meer licht werpt op de slaap en dit tot op het niveau van de genen. Dit zou weleens een doorbraak kunnen zijn op zoek naar de onderliggende biologische mechanismen van slaap.

Hoewel het zo niet lijkt, lijken fruitvliegjes behoorlijk veel op mensen. Ongeveer twee derde van de 14.000 eiwitcoderende genen bij een fruitvliegje komt ook terug bij de mens. Met single-cell genomics kunnen we deze genen nu in detail bekijken. Het team van de prof volgde de veranderingen in de genexpressie in de hersenen van fruitvliegjes en benadrukten daarbij de rol van gliacellen, specifieke hersencellen waar nog betrekkelijk weinig over geweten is.

Bij fruitvliegen blijkt de genexpressie in de gliacellen te veranderen met zowel de slaapbehoefte als met het circadiaans ritme van de vliegjes. De twee hangen samen en gliacellen lijken deze twee processen te beïnvloeden. Door beide met elkaar te verbinden, wordt het slaapgedrag gedefinieerd.

Een andere zaak die we delen met fruitvliegjes is onze behoefte aan slaap. Deze ontdekking zou weleens tot nieuwe feiten en weetjes over slapen kunnen leiden. To be continued.